Bca neyin kısaltmasıdır? Gündelik Hayatta Bir Kısaltmanın Yükü
İstanbul’da yaşıyorsan, her gün onlarca kısaltmayla karşılaşırsın. Metrobüste yan yana ayakta dururken birinin telefonunda gördüğün bir mesaj, ofiste panoya asılan bir duyuru ya da bir STK toplantısında sunum slaytına düşen üç harf… Son zamanlarda benim sıkça karşıma çıkan sorulardan biri şu: Bca neyin kısaltmasıdır? Bu basit gibi görünen soru, aslında toplumsal cinsiyet, çeşitlilik ve sosyal adalet açısından düşündüğümüzde hiç de masum değil.
Bca neyin kısaltmasıdır? Tek Bir Cevap Yok
Bca tek bir anlama sahip değil. Farklı bağlamlarda farklı açılımlar karşımıza çıkıyor. Akademik dünyada “Bachelor of Computer Applications” olarak bilinen bir lisans programı var. Finans sektöründe Bank Central Asia anlamına geliyor. Bazı kurumsal yapılarda “Business Continuity Analysis” ya da “Behavior Change Approach” gibi açılımlar kullanılıyor. Yani Bca neyin kısaltmasıdır? sorusunun cevabı, kimin sorduğuna ve nerede sorduğuna göre değişiyor.
Tam da bu noktada mesele sadece bir kısaltma olmaktan çıkıyor. Çünkü hangi anlamın “varsayılan” kabul edildiği, kimin bilgiye erişimi olduğunu ve kimin dışarıda bırakıldığını gösteriyor.
Toplumsal Cinsiyet ve Bilgiye Erişim
Bir gün Kadıköy–Beşiktaş vapurunda yanımda oturan iki genç konuşuyordu. Biri yazılım okuduğunu söyledi, diğeri de “Bca mı okuyorsun?” diye sordu. Sohbete kulak misafiri olan yaşça büyük bir yolcu araya girip “O banka mı?” diye sordu. Üç kişi, aynı kısaltmaya üç farklı yerden baktı. Burada fark edilen şey şu: Teknik ve akademik alanlara hâkimiyet çoğu zaman erkeklerle özdeşleştiriliyor.
STK’da çalışırken kadınların ve LGBTİ+’ların teknoloji ve finans alanlarında kullanılan bu tür kısaltmalara yabancı bırakıldığını sıkça görüyorum. Bca neyin kısaltmasıdır? sorusu, aslında “Bu bilgi kimin için erişilebilir?” sorusuna dönüşüyor. Erkek egemen alanlarda dolaşan kısaltmalar, bazen bilinçli bazen bilinçsiz biçimde dışlayıcı olabiliyor.
Çeşitlilik: Aynı Kısaltma, Farklı Hayatlar
İşyerinde farklı sosyoekonomik geçmişlerden gelen insanlarla çalışıyorum. Bir toplantıda “BCA raporu” dendiğinde, üniversite mezunu olmayan bir arkadaşım bana sonradan fısıldayarak “Bu ne demek?” diye sordu. Toplantıda sormaya çekindi, çünkü “bilmiyor” görünmek istemedi. İşte çeşitlilik tam da burada devreye giriyor.
Kısaltmalar, ortak bir dil yarattığı kadar, bu dile sahip olmayanları sessizliğe itebiliyor. Bca neyin kısaltmasıdır? diye sormak bazen cesaret istiyor. Toplu taşımada, işyerinde ya da bir kamu kurumunda, herkesin aynı kültürel ve eğitsel sermayeye sahip olduğu varsayılıyor. Oysa İstanbul sokakları bunun tam tersini söylüyor.
Göçmenler ve Kısaltmaların Görünmez Duvarları
Otobüste yanımda oturan Suriyeli bir genç, çalıştığı şirkette sürekli İngilizce kısaltmalar kullanıldığını anlatmıştı. BCA da bunlardan biriymiş. Anlamını bilmediği için işini kaybetme korkusu yaşadığını söyledi. Dil bariyerine bir de kurumsal kısaltmalar eklendiğinde, sosyal adaletsizlik daha da derinleşiyor.
Sosyal Adalet Perspektifinden Bca
Sosyal adalet, sadece büyük politikalarla ilgili değil; gündelik dilde kurduğumuz ilişkilerle de ilgili. Bca neyin kısaltmasıdır? sorusu, bilgiye kimin eriştiğini, kimin söz hakkı olduğunu ve kimin susturulduğunu gösteren küçük ama önemli bir örnek.
STK’daki çalışmalarımda, daha kapsayıcı bir dil kullanmanın ne kadar dönüştürücü olduğunu görüyorum. Kısaltmaları açmak, açıklamak, herkesin anlayabileceği bir dil kurmak; bunlar küçük adımlar gibi görünüyor ama büyük farklar yaratıyor. Sokakta, vapurda, ofiste gördüğüm şey şu: İnsanlar dışlanmak istemiyor, sadece dahil edilmek istiyor.
Günlük Hayata Bağlanan Bir Soru
Sonuçta Bca neyin kısaltmasıdır? sorusu, tek başına bir bilgi sorusu değil. Bu soru; toplumsal cinsiyet eşitliğini, çeşitliliği ve sosyal adaleti gündelik hayatın tam ortasına koyuyor. İstanbul gibi çok katmanlı bir şehirde, üç harf bile bir eşik haline gelebiliyor. O eşiği birlikte aşmak için, sokakta gördüklerimizi ciddiye almak ve dili daha adil bir yerden kurmak zorundayız.